Afgelopen maanden is jack & puck druk bezig geweest met een uitgebreid onderzoek. De aanleiding? Het feit dat er veel succesvolle, maar soms ook minder succesvolle MKB-ondernemers zijn. Wij ondersteunen hen allemaal bij het ontwikkelen en implementeren van een (nieuwe) strategie voor hun onderneming. Het ontwikkelen van die strategie is vaak geen probleem voor een ondernemer, maar het implementeren daarvan in sommige gevallen wel. Soms valt het kwartje en wordt het tij gekeerd, andere keren blijft een ondernemer maanden-, soms zelfs jarenlang zoekende, zonder dat er echt actie wordt ondernomen. Waarom lukt zo’n verandertraject bij de één wel, en bij de ander niet? Die vraag, in combinatie met bovenstaande uitspraak, intrigeerde ons en is daarom aanleiding geworden voor ons onderzoek:
Wat maakt ondernemers in het MKB succesvol in verandertrajecten?
Om die vraag te beantwoorden, zullen de twee begrippen ‘succesvol’ en ‘verandertrajecten’ eerst moeten worden gedefinieerd. ‘Succesvol’ is een persoonlijk en subjectief begrip, die voor ieder individu en iedere ondernemer een andere betekenis heeft. Om die reden is voor dit onderzoek gekozen voor de meest objectieve definitie van succesvol, genoteerd in de van Dale: ‘een goede afloop, uitkomst, of uitslag’. In dit geval is die uitkomst een financieel gezonde organisatie die een stabiele groei (heeft) door(ge)maakt en momenteel goed verkoopbaar is. Een goed verkoopbaar bedrijf is hier gedefinieerd als een bedrijf dat niet alleen financieel gezond is maar waar ook de bedrijfsinrichting en bedrijfsvoering gezond is.
Onze eerste conclusie uit het onderzoek, welke we enkele weken geleden hebben uitgelicht in dit artikel, was het feit dat het hebben van een compagnon een positieve invloed heeft op het succes van een MKB ondernemer. De tweede conclusie, het doormaken van een persoonlijke of zakelijke crisis, kun je lezen in dit artikel.
Conclusie 3: een balans tussen de rollen ondernemer – vakman – manager maakt een MKB-organisatie succesvoller!
Aan ruim 40 ondernemers hebben wij gevraagd hoeveel tijd zij besteden aan hun vakmanschap, aan ondernemen, en aan managen. Dit zijn de 3 voornaamste rollen die bij een MKB-ondernemer vaak door één persoon worden uitgeoefend (i.t.t. grotere organisaties, waar deze rollen zijn verdeeld tussen meerdere functies). Er is een duidelijk verband te vinden tussen de tijd die iemand aan bepaalde activiteiten (vakmanschap, management, of ondernemerschap) besteedt, en het bijbehorende (gebrek aan) succes.
Wat is of doet een ondernemer, vakman (of -vrouw) of manager?
Een vakman of vakvrouw is iemand die zich bekwaamd heeft in een of slechts enkele activiteiten binnen zijn of haar vakgebied en heeft een specifieke combinatie van kennis, houding en vaardigheden die nodig is om een bepaald vak met succes te kunnen uitoefenen. Een ondernemer is iemand die uit eigen initiatief, individueel of in samenwerking met anderen, een bedrijf creëert of in stand houdt; over het algemeen met als doel uit deze onderneming inkomen te genereren. Een manager is doorgaans iemand die de verantwoordelijkheid of leiding heeft over een groep mensen, middelen, projecten, markten of producten. Een manager organiseert, structureert, bepaalt doelstellingen en stuurt een team aan om de doelstellingen te realiseren.
Hoe ziet dat eruit in de praktijk?
In de praktijk hebben ondernemers deze drie verschillende rollen: ze zijn vakman, manager, en ondernemer. Vaak zijn ze gestart vanuit hun vakmanschap: een passie in iets waar ze héél goed in zijn. Door die passie gaat een onderneming groeien, en komt daar de rol van manager ook nog eens bij kijken. Personeelsperikelen, lastige klanten en beslissingen – als manager moet je overal mee dealen. Op een bepaald moment is de dan passie ver te zoeken, en zit je voornamelijk vol van de dagelijkse gang van zaken. Die laatste rol van ondernemer komt op het laagste pitje te staan. Met andere woorden: er is chaos, je wordt geleefd, het vuurtje gaat uit, en ondernemerschap is op een bepaald punt helemaal ver te zoeken.
Balance is key
Onze conclusie: succesvolle ondernemers hebben een goede balans en tijdverdeling in de rollen van vakman, manager en ondernemer. Ze hebben de taken die bij het managen horen opgepakt en leiden daarmee de dagelijkse operatie in hun bedrijf. Bij niet-succesvolle ondernemers is de gemiddelde tijd die zij aan het managen van hun bedrijf besteden minder dan 15%. Deze ondernemers pakken nauwelijks management taken op en geven geen leiding aan de dagelijkse operatie. Succesvolle ondernemers besteden minimaal 30% van hun tijd aan het managen van hun onderneming en er zijn ondernemers die daar zelfs 80% van hun tijd aan besteden.
Dit betekent dat ondernemers die zich realiseren wat hun onderneming nodig heeft en daar naar handelen, over het algemeen succesvoller zijn. In dit geval geeft die ‘managementkwaliteit’ ook een stuk leiderschap aan bij de ondernemer. Leiderschap zit naar onze mening zowel in de management- als de ondernemersrol en ligt daarmee aan de basis van beide rollen.
Maar wat nou als ik niet al die rollen kan – of wil – oppakken?
Dat hoeft gelukkig niet. Het is wel belangrijk dat alle drie deze rollen daadwerkelijk worden ingevuld in jouw organisatie: dat betekent dat ze ofwel door jouzelf als ondernemer, ofwel door anderen in de organisatie kunnen worden opgepakt. Wanneer een rol niet bij je past, gaan we die overige rollen op andere manieren (laten) invullen – door verantwoordelijkheden elders in de organisatie onder te brengen, een compagnon te zoeken, of door bijvoorbeeld zelfsturende teams in te voeren.
Hier komen we achter door middel van een compacte, toegankelijke en scherpe persoonlijkheidsscan. In deze scan is het mogelijk te zien in hoeverre je jouw talenten bewust inzet (en wat de verdeling is tussen de drie rollen), in hoeverre je onbenutte talenten hebt en welke competenties je momenteel inzet die onbewust niet bij je passen. Op deze manier wordt het duidelijk welke rol – ondernemer, manager of vakman – het beste past, en welke rol(len) we op andere plekken in de organisatie zullen moeten gaan waarborgen, om te zorgen voor een optimale balans.
Een klein voorbeeld van wat zulke inzichten kunnen doen: wij hebben deze scan toegepast bij een onderneming die geleid werd door een mannelijke ondernemer, wiens vrouw werkzaam was op HR en administratie. Uit de scan bleek echter dat deze ‘vrouw van’ zeer sterke managementkwaliteiten had, terwijl de mannelijke ondernemer juist heel sterk was op ondernemend vlak en in zijn vakmanschap. Door hun rollen anders in te gaan delen en beiden optimaal gebruik te laten maken van hun talenten, is een balans gecreëerd in de rolverdeling binnen de onderneming. De vrouw werd interne bedrijfsleider, de man het gezicht en commerciële man van het bedrijf die ‘eindelijk niet meer hoefde te managen’ (quote). Het resultaat? Meer (onderlinge) rust, plezier, en financieel succes voor alle betrokkenen!
